Huurder in financiële nood krijgt bankgarantie niet terug

Bezorgers van Deliveroo zijn werkzaam op basis van een arbeidsovereenkomst. Het gerechtshof Amsterdam heeft dat in zijn arrest van 16 februari 2020 in hoger beroep beslist in een procedure tussen FNV en het maaltijdbezorgingsbedrijf. De kantonrechter wees die vordering eerder al toe. Het hof heeft die beslissing nu bevestigd. 

Dit betekent dat de bezorgers de rechten hebben die bij een arbeidsovereenkomst horen. Het hof komt tot dit oordeel op basis van een vaststelling van de tussen partijen overeengekomen rechten en verplichtingen. Aan de hand van deze tussen partijen overeengekomen rechten en verplichtingen moet worden beoordeeld of aan de elementen ‘arbeid’, ‘loon’, ‘in dienst’ en ‘gedurende zekere tijd’ is voldaan.

Arbeid

Dat er door de bezorgers, wanneer zij een opdracht hebben aanvaard en deze ook uitvoeren, arbeid wordt verricht, staat niet ter discussie. Wel verschillen partijen van mening over de vrijheid die bezorgers hebben, om een opdracht al dan niet te aanvaarden. Deliveroo maakt bij de toedeling van de bezorging van maaltijden gebruik van een algoritme, genaamd Frank. Frank is een geavanceerd systeem en volgens Deliveroo cruciaal voor haar organisatie. 

Sinds maart 2020 kunnen bezorgers inloggen op diensten wanneer zij dat willen. Eenmaal ingelogd kunnen zij door Frank een bezorging aangeboden krijgen en bezorgers mogen dat aanbod weigeren. Een bezorger kan zich ook laten vervangen. De hiervoor geschetste vrijheid waarmee de arbeid kan worden verricht kan weliswaar duiden op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst, maar is naar het oordeel van het hof niet van dien aard dat daarmee de kwalificatie ‘arbeidsovereenkomst’ onverenigbaar is.

Loon

Deliveroo betaalt haar bezorgers voor de door hen verrichte werkzaamheden. Reeds daarmee is voldaan aan het loonvereiste. Deliveroo bepaalt steeds eenzijdig de hoogte van het loon. Aanvankelijk werd € 5,00 of € 6,00 per afgeleverde bestelling betaald; dat is sinds augustus 2019 € 3,90 dan wel € 4,80, met de mogelijkheid daarnaast bonussen te verdienen. Ruim tweederde van de bezorgers heeft een contractsvorm waarmee minder dan 40% van het minimumloon kan worden verdiend, met dien verstande dat dan geen BTW verschuldigd is, omdat de Belastingdienst die werkzaamheden als hobbymatig aanmerkt. 

De hoogte van het inkomen bedraagt in die gevallen rond € 11 tot € 13 per uur. Daaruit kunnen redelijkerwijs geen voorzieningen voor ziekte, arbeidsongeschiktheid en/of werkloosheid gefinancierd worden. Het loon werd in beginsel elke twee weken uitbetaald. In conclusie oordeelt het hof dat de wijze waarop de loonbetaling door Deliveroo plaatsvindt, naar het oordeel van het hof eerder op de aanwezigheid dan op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst wijst.

In dienst van / gezagsrelatie

Deliveroo stelt dat tussen haar en de bezorgers geen gezagsrelatie aanwezig is. FNV voert aan dat dat wel het geval is. Deliveroo wijst erop dat het de bezorgers vrij staat de werkzaamheden uit te voeren op een wijze die hen goeddunkt, meer in het bijzonder dat zij de route mogen bepalen die zij willen rijden. FNV wijst erop dat die vrijheid zeer betrekkelijk is, aangezien maaltijden snel bezorgd moeten worden, en een bezorger dus in de regel de snelste route zal (moeten) kiezen.

De werkzaamheden betreffen voor Deliveroo een kernactiviteit, te weten maaltijdbezorging. Het zijn relatief eenvoudige werkzaamheden, zodat weinig aanwijzingen van Deliveroo nodig zijn. Via Frank zijn zowel het restaurant waar de maaltijd moet worden opgehaald als de klant naar wie de maaltijd gebracht moet worden ervan op de hoogte waar de bezorger zich bevindt. Dat geeft Deliveroo een controlemogelijkheid. 

De contractsvorm op basis waarvan de bezorgers werkzaam zijn en de wijze waarop de werkzaamheden moeten worden verricht, zijn door Deliveroo meermalen gewijzigd. Ook dit duidt erop dat Deliveroo gezag uitoefent over de bezorgers. De tussenconclusie is dat de wijze waarop Deliveroo werkzaamheden door bezorgers laat uitoefenen, veeleer duiden op een gezagsrelatie, dan op de afwezigheid van een gezagsrelatie.

Gedurende zekere tijd

Niet is gebleken dat de bezorgers die arbeid voor Deliveroo verrichten dit in een verwaarloosbare omvang doen. Hiermee is voldaan aan het criterium dat de arbeid gedurende zekere tijd dient te worden verricht. Ook dat duidt naast alle andere omstandigheden op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst.

Conclusie 

Alle omstandigheden bij elkaar genomen constateert het hof dat slechts de aan de bezorgers ten aanzien van het verrichten van de arbeid gegeven vrijheid een omstandigheid is die eerder wijst op de afwezigheid dan op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Alle overige elementen, waaronder de wijze van loonbetaling, het uitgeoefende gezag, de zekere tijd (met rechtsvermoeden), alsmede de genoemde overige omstandigheden wijzen meer op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst dan op de afwezigheid daarvan. De aan de bezorgers ten aanzien van het verrichten van de arbeid gegeven vrijheid is bovendien niet onverenigbaar met de kwalificatie van de overeenkomst als arbeidsovereenkomst.